Theo quy định của Nghị định 80/2021/NĐ-CP, doanh nghiệp cần xác định chính xác quy mô hoạt động dựa trên các tiêu chí về lĩnh vực hoạt động, số lao động tham gia bảo hiểm xã hội, tổng nguồn vốn và doanh thu hàng năm. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ cách phân biệt doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ, cùng các chính sách hỗ trợ tương ứng.
Khái niệm doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ
Theo Điều 4 Nghị định 80/2021/NĐ-CP, doanh nghiệp nhỏ và vừa là cơ sở kinh doanh được đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật, được phân thành doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp vừa căn cứ vào lĩnh vực hoạt động, số lượng lao động, doanh thu và tổng nguồn vốn. Việc xác định chính xác loại hình này có ý nghĩa quan trọng trong việc doanh nghiệp được hưởng chính sách hỗ trợ của Nhà nước như ưu đãi thuế, tín dụng, hỗ trợ công nghệ, đào tạo nhân lực và tham gia các chương trình xúc tiến thương mại.
Tiêu chí phân biệt doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ
Doanh nghiệp siêu nhỏ
Theo Điều 5 Nghị định 80/2021/NĐ-CP:
- Đối với lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp và xây dựng:
Doanh nghiệp siêu nhỏ sử dụng không quá 10 lao động có tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm và có tổng doanh thu năm không quá 3 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn không quá 3 tỷ đồng. - Đối với lĩnh vực thương mại và dịch vụ:
Doanh nghiệp siêu nhỏ sử dụng không quá 10 lao động, có tông doanh thu năm không quá 10 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn không quá 3 tỷ đồng.
Doanh nghiệp nhỏ
- Đối với lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp và xây dựng:
Doanh nghiệp nhỏ có không quá 100 lao động, tổng doanh thu không quá 50 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn không quá 20 tỷ đồng, đồng thời không thuộc loại hình siêu nhỏ. - Đối với lĩnh vực thương mại và dịch vụ:
Doanh nghiệp nhỏ có không quá 50 lao động, tổng doanh thu không quá 100 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn không quá 50 tỷ đồng, và không thuộc loại hình siêu nhỏ.
Doanh nghiệp vừa
- Đối với lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp và xây dựng:
Doanh nghiệp vừa sử dụng không quá 200 lao động, có tổng doanh thu năm không quá 200 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn không quá 100 tỷ đồng, đồng thời không thuộc nhóm siêu nhỏ hoặc nhỏ.
- Đối với lĩnh vực thương mại và dịch vụ:
Doanh nghiệp vừa sử dụng không quá 100 lao động, có tổng doanh thu năm không quá 300 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn không quá 100 tỷ đồng, và không thuộc nhóm siêu nhỏ hoặc nhỏ.
Cách phân biệt doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ theo tiêu chí chi tiết
Để phân biệt doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ, doanh nghiệp cần thực hiện lần lượt theo các bước sau:
Xác định lĩnh vực hoạt động
Doanh nghiệp cần căn cứ vào ngành, nghề kinh doanh chính đã đăng ký trong Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc theo Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam được ban hành kèm theo Quyết định 27/2018/QĐ-TTg.
Nếu doanh nghiệp hoạt động trong nhiều lĩnh vực, việc xác định sẽ dựa trên ngành có doanh thu cao nhất. Trong trường hợp không xác định được ngành có doanh thu cao nhất, doanh nghiệp có thể dựa trên lĩnh vực sử dụng nhiều lao động nhất để phân loại.
Xác định số lao động tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bình quân năm
Theo quy định, số lao động tham gia BHXH bao gồm toàn bộ người lao động do doanh nghiệp quản lý, trả công, trả lương và tham gia BHXH theo Luật BHXH.
Cách tính được thực hiện như sau:
Số lao động tham gia BHXH bình quân năm = Tổng số lao động tham gia BHXH của tất cả các tháng trong năm : 12
Trong đó, số lao động của từng tháng được tính tại thời điểm cuối tháng và căn cứ theo hồ sơ nộp cho cơ quan BHXH. Nếu doanh nghiệp hoạt động chưa đủ 1 năm, số lao động bình quân sẽ được tính bằng tổng số lao động tham gia BHXH của các tháng hoạt động chia cho số tháng thực tế.
Xác định tổng nguồn vốn của doanh nghiệp
Tổng nguồn vốn của doanh nghiệp được lấy từ bảng cân đối kế toán trong báo cáo tài chính năm liền kề, tính tại thời điểm cuối năm.
Trường hợp doanh nghiệp hoạt động chưa đủ 1 năm, việc xác định tổng nguồn vốn được thực hiện dựa trên bảng cân đối kế toán tại thời điểm cuối quý liền kề thời điểm doanh nghiệp đăng ký hưởng chính sách hỗ trợ.
Xác định tổng doanh thu của doanh nghiệp
Tổng doanh thu năm được hiểu là toàn bộ doanh thu bán hàng hóa và cung cấp dịch vụ mà doanh nghiệp thực hiện trong kỳ kế toán, được thể hiện trong báo cáo tài chính năm trước.
Nếu doanh nghiệp chưa phát sinh doanh thu hoặc hoạt động chưa đủ một năm, thì tiêu chí xác định quy mô sẽ căn cứ vào tổng nguồn vốn thay thế cho doanh thu.
Kê khai quy mô doanh nghiệp
Sau khi hoàn tất việc xác định quy mô, doanh nghiệp cần thực hiện kê khai loại hình (siêu nhỏ, nhỏ hoặc vừa) và nộp cho cơ quan, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa theo quy định.
Việc kê khai này giúp cơ quan quản lý có căn cứ để xét duyệt chính sách hỗ trợ ưu đãi phù hợp, đồng thời giúp doanh nghiệp thuận lợi hơn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiếp cận các chương trình hỗ trợ của Nhà nước.
