Từ 1/1/2026, hơn 5 triệu hộ kinh doanh sẽ chuyển sang nộp thuế theo phương thức kê khai. Việc xóa bỏ phương pháp thuế khoán truyền thống và chuyển sang kê khai thuế là một bước ngoặt lớn. Đây không chỉ là một yêu cầu pháp lý mới mà còn là cơ hội vàng để các tiểu thương, chủ hộ kinh doanh nâng tầm quản lý, minh bạch hóa hoạt động và bứt phá trong kỷ nguyên số. Tuy nhiên, trước sự thay đổi này, không ít hộ kinh doanh còn băn khoăn: “Nên bắt đầu từ đâu? Cần làm gì để thích nghi và tận dụng tối đa lợi ích?” Hãy cùng FPT BizNext lưu ý những điều cần làm khi bỏ thuế khoán qua bài viết dưới đây.
Những việc cần làm khi bỏ thuế khoán chuyển đổi sang thuế kê khai?
Theo Phó Cục trưởng Mai Sơn, việc chuyển đổi sẽ không quá phức tạp nếu hộ kinh doanh nắm rõ và thực hiện các bước sau:
Ghi chép sổ sách theo chế độ quy định đầy đủ: Đây là yêu cầu cơ bản và quan trọng nhất. Hộ kinh doanh cần làm quen với việc ghi chép cẩn thận các nghiệp vụ kinh tế phát sinh hàng ngày. Cục Quản lý giám sát kế toán kiểm toán (Bộ Tài chính) đang đề xuất sửa đổi các quy định về chế độ kế toán cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ theo hướng đơn giản, dễ thực hiện, giúp chủ hộ có thể tự duy trì sổ sách mà không cần thuê kế toán chuyên trách.
Đăng ký và sử dụng hóa đơn điện tử: Nếu thuộc đối tượng theo quy định, hộ kinh doanh cần đăng ký và sử dụng hóa đơn điện tử. Việc này không chỉ giúp quản lý doanh thu minh bạch mà còn là công cụ chứng minh nguồn gốc hàng hóa.
Theo Phó Cục trưởng Mai Sơn, thực hiện tốt việc xuất hóa đơn không chỉ làm rõ doanh thu, chi phí mà còn giúp chứng minh nguồn gốc hàng hóa với cơ quan quản lý thị trường. Hiện nay, việc xuất hóa đơn điện tử có chi phí rất thấp. Các cửa hàng tiện lợi, siêu thị nhỏ đều đã thực hiện xuất hóa đơn cho dù chỉ là món hàng nhỏ nhất. Chứng từ in ra từ máy POS cũng có thể được biến thành hóa đơn điện tử, tiện lợi và không tốn kém.
Xuất hóa đơn không chỉ làm rõ doanh thu, chi phí phục vụ mục đích thuế mà còn giúp hộ kinh doanh chứng minh nguồn gốc hàng hóa với cơ quan quản lý thị trường. Đối với người mua, hóa đơn là căn cứ quan trọng để khiếu nại nếu có vấn đề về sản phẩm sau khi mua hàng. Do đó, việc xuất hóa đơn mang lại lợi ích cho cả người bán và người mua, vượt xa khía cạnh thuế.
Làm quen với các ứng dụng hỗ trợ khai, nộp thuế điện tử: Cơ quan thuế đã cung cấp miễn phí các dịch vụ thuế điện tử tích hợp từ đăng ký, kê khai đến nộp thuế. Hộ kinh doanh cần chủ động tìm hiểu và sử dụng các ứng dụng như eTax Mobile để có thể kê khai, nộp thuế nhanh chóng, mọi lúc, mọi nơi chỉ với vài thao tác trên điện thoại thông minh hoặc máy tính, mà không cần đến trực tiếp cơ quan thuế.
Lợi ích cốt lõi của việc ghi chép đầy đủ doanh thu, chi phí hằng ngày
Việc ghi chép đầy đủ doanh thu, chi phí hàng ngày không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn mang lại những lợi ích trực tiếp và to lớn cho hộ kinh doanh:
Nắm rõ tình hình kinh doanh: Khi mọi khoản thu, chi được ghi lại cụ thể, bạn sẽ biết chính xác tháng này bán được bao nhiêu, chi hết bao nhiêu, lợi nhuận thực tế là bao nhiêu. Điều này loại bỏ hoàn toàn việc ước đoán hay sợ nhầm lẫn, giúp bạn có cái nhìn toàn diện về hiệu quả hoạt động kinh doanh.
Chủ động điều chỉnh kế hoạch: Với dữ liệu tài chính rõ ràng, hộ kinh doanh có thể chủ động phân tích lãi lỗ, từ đó đưa ra các điều chỉnh kịp thời về chiến lược kinh doanh, giá cả, quản lý hàng tồn kho hoặc kế hoạch đầu tư trong tương lai.
Minh bạch hóa hoạt động: Sổ sách rõ ràng giúp hộ kinh doanh minh bạch với chính bản thân, với các đối tác và cả cơ quan quản lý. Đây là nền tảng để xây dựng uy tín và tạo dựng niềm tin.
Cơ sở cho sự phát triển: Một nền tảng tài chính minh bạch, có số liệu cụ thể là yếu tố then chốt để hộ kinh doanh có thể tiếp cận các nguồn vốn vay, mở rộng quy mô kinh doanh hoặc thậm chí chuyển đổi thành doanh nghiệp trong tương lai.
Thực tế, theo thống kê của cơ quan thuế trong 9 tháng năm 2025, đã có hơn 18.500 hộ kinh doanh nộp thuế khoán tự nguyện chuyển sang kê khai, và gần 2.530 hộ chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp. Điều này cho thấy xu hướng tất yếu và sự chủ động thích nghi của nhiều hộ kinh doanh. Đặc biệt, 98% số hộ kinh doanh kê khai đã thực hiện khai, nộp thuế điện tử, và hàng trăm nghìn hộ đã đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử, minh chứng cho sự tin tưởng vào phương thức mới.
Sự hỗ trợ và đồng hành của ngành Thuế
Để đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ, ngành Thuế đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp hỗ trợ trên tinh thần đồng hành cùng người nộp thuế:
Hoàn thiện thể chế, chính sách: Ngành Thuế đã tham mưu sửa đổi Luật Quản lý thuế và phối hợp rà soát các luật thuế liên quan (như Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế thu nhập cá nhân). Điển hình, dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân đề xuất tính thuế trên thu nhập (doanh thu trừ chi phí) đối với hộ kinh doanh có sổ sách kế toán đầy đủ. Quy định này khuyến khích hộ kinh doanh minh bạch chi phí, mạnh dạn đầu tư mở rộng mà không lo bị thiệt thòi về thuế so với doanh nghiệp, giúp họ yên tâm phát triển kinh doanh.
Đơn giản hóa chế độ kế toán: Cục Quản lý giám sát kế toán kiểm toán đang báo cáo, đề xuất sửa đổi các quy định về chế độ kế toán đối với hộ kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ theo hướng đơn giản, dễ thực hiện, không làm phát sinh nhân sự kế toán. Mục tiêu là để khi hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp siêu nhỏ, chủ hộ vẫn có thể tự duy trì sổ sách trên nền tảng ứng dụng hỗ trợ.
Hỗ trợ công nghệ và chi phí: Ngành Thuế làm việc với các tổ chức, doanh nghiệp cung cấp giải pháp công nghệ (phần mềm kế toán, hóa đơn) để cung cấp các gói sử dụng với chi phí ưu đãi, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hộ kinh doanh tuân thủ chế độ kế toán và hóa đơn chứng từ.
Phát triển hệ sinh thái thuế điện tử thông minh: Trong quý 4/2025, ngành Thuế sẽ nâng cấp hệ thống eTax Mobile và các ứng dụng liên quan, hướng tới xây dựng một hệ sinh thái thuế điện tử thông minh dành riêng cho hộ, cá nhân kinh doanh. Hệ thống sẽ tự động đề xuất các chỉ tiêu doanh thu, thuế phải nộp dựa trên dữ liệu hóa đơn điện tử và thông tin đăng ký thuế, giúp người nộp thuế chỉ cần kiểm tra và xác nhận thông tin, giảm thiểu sai sót và thời gian
>> Xem thêm: Hướng dẫn nộp thuế trên eTax Mobile cho hộ kinh doanh
Chuyển đổi sang thuế kê khai là một bước tiến quan trọng, mang lại nhiều lợi ích lâu dài cho sự phát triển của hộ kinh doanh. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và sự hỗ trợ từ cơ quan thuế, các hộ kinh doanh hoàn toàn có thể thích nghi và tận dụng tối đa cơ hội này để nâng tầm hoạt động của mình.
