Lệ phí trước bạ là gì?
Lệ phí trước bạ là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải nộp khi đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng tài sản thuộc diện chịu lệ phí trước bạ. Để hiểu đầy đủ khái niệm này, cần nhìn nhận trên cơ sở quy định pháp luật về lệ phí và đối tượng phải nộp lệ phí trước bạ.
Theo khoản 2 Điều 3 Luật Phí và lệ phí 2015 “Lệ phí là khoản tiền được ấn định mà tổ chức, cá nhân phải nộp khi được cơ quan nhà nước cung cấp dịch vụ công, phục vụ công việc quản lý nhà nước được quy định trong Danh mục lệ phí ban hành kèm theo Luật này.”
Như vậy, lệ phí trước bạ được hiểu là khoản lệ phí phát sinh khi chủ thể thực hiện thủ tục đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng đối với các tài sản thuộc danh mục phải nộp lệ phí. Đây là bước bắt buộc nhằm xác lập tính hợp pháp trong việc quản lý tài sản và đảm bảo minh bạch trong quan hệ pháp lý về sở hữu.
Các đối tượng chịu lệ phí trước bạ
Căn cứ Điều 3 Nghị định 10/2022/NĐ-CP, được hướng dẫn bởi Điều 2 Thông tư 13/2022/TT-BTC, các tài sản thuộc diện phải nộp lệ phí trước bạ bao gồm:
- Nhà, đất: Gồm nhà ở, nhà làm việc và các loại nhà phục vụ mục đích khác; đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp theo Luật Đất đai, không phân biệt đã xây dựng công trình hay chưa.
- Súng săn, súng thể thao: Các loại súng được phép sử dụng trong hoạt động luyện tập hoặc thi đấu.
- Tàu thủy: Bao gồm sà lan, ca nô, tàu kéo, tàu đẩy, tàu ngầm, tàu lặn… theo pháp luật giao thông đường thủy và hàng hải; trừ ụ nổi, kho chứa nổi và giàn di động.
- Thuyền, du thuyền: Các loại thuyền phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng với cơ quan có thẩm quyền.
- Tàu bay: Thuộc diện đăng ký quản lý của cơ quan chuyên ngành.
- Xe máy: Gồm mô tô hai bánh, mô tô ba bánh, xe gắn máy và các loại tương tự phải đăng ký và gắn biển số.
- Ô tô, rơ moóc, sơ mi rơ moóc và các loại xe tương tự: Các phương tiện phải đăng ký, gắn biển số theo quy định.
- Vỏ, tổng thành khung, tổng thành máy, thân máy (block): Các bộ phận thay thế làm thay đổi số khung hoặc số máy của tài sản đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng.
Danh mục này mang tính bao quát, nhằm đảm bảo việc quản lý tài sản trên thực tế được chặt chẽ, nhất quán.
Các trường hợp nộp lệ phí trước bạ
Theo Điều 4 Nghị định 10/2022/NĐ-CP, tổ chức và cá nhân sở hữu tài sản thuộc diện chịu lệ phí trước bạ phải thực hiện nghĩa vụ nộp lệ phí khi:
- Đăng ký quyền sở hữu tài sản với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Đăng ký quyền sử dụng tài sản, tùy từng loại tài sản theo quy định pháp luật.
Tuy nhiên, nghĩa vụ này không áp dụng đối với các trường hợp được miễn lệ phí trước bạ theo quy định của pháp luật.
Như vậy, có thể hiểu rằng lệ phí trước bạ là nghĩa vụ tài chính bắt buộc khi cá nhân hoặc tổ chức đăng ký sở hữu, sử dụng tài sản, nhằm hợp pháp hóa tình trạng pháp lý của tài sản đó. Đây là yêu cầu quan trọng trong quá trình giao dịch dân sự, hành chính hoặc kinh doanh.
Xem thêm: Tổng hợp các trường hợp miễn lệ phí trước bạ theo quy định
Mức thu lệ phí trước bạ hiện nay
Mức thu lệ phí trước bạ được quy định chi tiết tại Điều 8 Nghị định 10/2022/NĐ-CP, thể hiện theo từng nhóm tài sản như sau:
- Nhà, đất: 0,5%.
- Súng săn, súng thể thao: 2%.
- Tàu thủy, thuyền, du thuyền, tàu bay: 1%.
- Xe máy:
Mức thu thông thường: 2%.
Đối với xe máy thuộc tổ chức, cá nhân tại thành phố trực thuộc Trung ương, thành phố thuộc tỉnh, thị xã nơi UBND tỉnh đặt trụ sở: 5%.
Trường hợp nộp lệ phí trước bạ từ lần thứ hai trở đi: 1%.
Nếu đã nộp 2% nhưng sau đó chuyển giao cho chủ thể tại khu vực phải áp dụng mức 5% thì phải nộp với mức 5% theo quy định.
- Ô tô, rơ moóc, sơ mi rơ moóc và xe tương tự:
Mức thu phổ biến: 2%.
Giai đoạn từ 01/7 đến 31/12/2023: ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước áp dụng mức 1%.
Ô tô chở người đến 09 chỗ: 10%, và có thể được HĐND tỉnh điều chỉnh tăng tối đa thêm 50%.
Ô tô pick-up chở hàng dưới 950 kg, tối đa 5 chỗ, và ô tô tải VAN dưới 950 kg: thu bằng 60% mức lệ phí với ô tô dưới 09 chỗ.
- Ô tô điện chạy pin:
Trong 3 năm từ ngày 01/3/2022: 0%.
2 năm tiếp theo: 50% mức thu của xe xăng, dầu cùng loại.
Lệ phí trước bạ từ lần thứ hai trở đi đối với các loại ô tô trên: 2%.
Quy định mức thu theo từng nhóm tài sản giúp đảm bảo tính công bằng và phù hợp với giá trị, đặc điểm của từng loại phương tiện hoặc tài sản.
Xem thêm: Hướng dẫn tính lệ phí trước bạ chính xác nhất và hồ sơ, thủ tục
