Sơ đồ tổ chức công ty là gì?
“Sơ đồ tổ chức công ty” (tiếng Anh: Organogram) là một bản mô tả trực quan thể hiện cơ cấu nội bộ của một doanh nghiệp, bao gồm các vị trí, vai trò, trách nhiệm của từng cá nhân cũng như mối quan hệ giữa các phòng ban, bộ phận.
Mục tiêu của sơ đồ tổ chức là giúp xác định rõ ràng hệ thống thứ bậc trong công ty, đảm bảo mọi thành viên đều hiểu rõ vị trí của mình trong tổng thể tổ chức. Nhờ đó, công việc được phân bổ hợp lý, tránh trùng lặp hoặc nhầm lẫn về nhiệm vụ, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phối hợp giữa các bộ phận.
Việc xây dựng sơ đồ tổ chức công ty mang lại nhiều lợi ích thiết thực như:
- Giúp nhân viên hiểu rõ vai trò, nhiệm vụ và quyền hạn của mình.
- Hỗ trợ nhà quản lý nắm bắt tổng quan cơ cấu nhân sự, dễ dàng điều phối, giám sát.
- Tạo động lực phát triển cá nhân thông qua việc nhìn thấy rõ lộ trình thăng tiến.
- Giúp doanh nghiệp lưu trữ và quản lý thông tin nhân viên hiệu quả hơn, đặc biệt với các tổ chức có quy mô lớn.
Tóm lại, sơ đồ tổ chức công ty là một công cụ quản trị không thể thiếu, phản ánh cấu trúc quyền lực, quy trình ra quyết định và sự vận hành thống nhất của doanh nghiệp.
Mẫu sơ đồ tổ chức công ty theo từng loại hình doanh nghiệp
Mẫu sơ đồ tổ chức công ty cổ phần
Công ty cổ phần là loại hình doanh nghiệp trong đó vốn điều lệ được chia thành các phần bằng nhau gọi là cổ phần. Mỗi cổ đông chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi giá trị cổ phần mà mình sở hữu. Công ty có quyền phát hành cổ phần để huy động vốn, tạo điều kiện mở rộng hoạt động kinh doanh.
Căn cứ theo Luật Doanh nghiệp 2020 (Luật số 59/2020/QH14), sơ đồ tổ chức công ty cổ phần có thể theo một trong hai mô hình sau:
Mô hình 1:
- Đại hội đồng cổ đông
- Hội đồng quản trị
- Giám đốc hoặc Tổng giám đốc
- Ban kiểm soát
Trường hợp công ty có dưới 11 cổ đông và các cổ đông sở hữu dưới 50% tổng số cổ phần, việc thành lập Ban kiểm soát là không bắt buộc.
Mô hình 2:
- Đại hội đồng cổ đông
- Hội đồng quản trị
- Giám đốc hoặc Tổng giám đốc
Ở mô hình này, nếu trong Hội đồng quản trị có ít nhất 20% thành viên độc lập, thì cần thành lập Ủy ban kiểm toántrực thuộc Hội đồng quản trị. Cơ cấu tổ chức, chức năng và nhiệm vụ của Ủy ban kiểm toán sẽ do Hội đồng quản trị quy định trong Điều lệ công ty.
Mẫu sơ đồ tổ chức công ty TNHH một thành viên
Theo Luật Doanh nghiệp 2020, công ty TNHH một thành viên là doanh nghiệp do một cá nhân hoặc một tổ chức làm chủ sở hữu, chịu trách nhiệm hữu hạn về các nghĩa vụ tài sản trong phạm vi vốn góp. Đây là loại hình phù hợp với những cá nhân khởi nghiệp hoặc các tổ chức muốn kiểm soát chặt chẽ hoạt động kinh doanh.
Cơ cấu tổ chức của công ty TNHH một thành viên do cá nhân làm chủ sở hữu bao gồm:
- Chủ tịch công ty
- Giám đốc hoặc Tổng giám đốc
Đối với công ty TNHH một thành viên do tổ chức làm chủ sở hữu, sơ đồ tổ chức có thể theo hai hình thức hoạt động:
- Hội đồng thành viên và Giám đốc/Tổng giám đốc
- Chủ tịch công ty và Giám đốc/Tổng giám đốc
Tùy quy mô và lĩnh vực hoạt động, chủ sở hữu có thể lựa chọn mô hình phù hợp để đảm bảo hiệu quả quản lý và vận hành doanh nghiệp.
Mẫu sơ đồ tổ chức công ty TNHH hai thành viên trở lên
Công ty TNHH hai thành viên trở lên là loại hình có từ 2 đến 50 thành viên, có thể là cá nhân hoặc tổ chức. Mỗi thành viên chỉ chịu trách nhiệm về nghĩa vụ tài sản trong phạm vi phần vốn góp.
Theo quy định, sơ đồ tổ chức công ty TNHH hai thành viên trở lên gồm:
- Hội đồng thành viên
- Chủ tịch Hội đồng thành viên
- Giám đốc hoặc Tổng giám đốc
Trường hợp công ty có từ 11 thành viên trở lên, cần thành lập Ban kiểm soát để giám sát hoạt động của công ty.
Cấu trúc này giúp doanh nghiệp đảm bảo cơ chế kiểm tra – cân bằng trong quản trị nội bộ, đồng thời duy trì tính minh bạch trong quá trình điều hành.
Mẫu sơ đồ tổ chức công ty hợp danh
Căn cứ theo Luật Doanh nghiệp 2020, công ty hợp danh phải có ít nhất 2 thành viên hợp danh – là những người cùng sở hữu và trực tiếp điều hành hoạt động kinh doanh dưới một tên chung. Ngoài ra, công ty có thể có thành viên góp vốn, nhưng không được tham gia điều hành.
Mẫu sơ đồ tổ chức công ty hợp danh gồm:
- Hội đồng thành viên
- Chủ tịch Hội đồng thành viên
- Giám đốc hoặc Tổng giám đốc
Mô hình này phù hợp với những ngành nghề cần sự tin cậy và chuyên môn cao (như luật, kiểm toán, tư vấn), nơi uy tín cá nhân đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh.
Mẫu sơ đồ tổ chức đối với doanh nghiệp tư nhân
Theo quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp tư nhân do một cá nhân làm chủ sở hữu, người này toàn quyền quyết định mọi hoạt động kinh doanh và chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của mình.
Do đó, sơ đồ tổ chức công ty của doanh nghiệp tư nhân đơn giản nhất trong tất cả các loại hình, chủ yếu bao gồm:
- Chủ doanh nghiệp tư nhân
- Các bộ phận chuyên môn (kế toán, nhân sự, kinh doanh…) tùy theo quy mô hoạt động
Chủ doanh nghiệp nắm giữ toàn bộ quyền điều hành và chịu rủi ro pháp lý cao hơn so với các loại hình khác, nhưng đổi lại là khả năng kiểm soát tuyệt đối và linh hoạt trong mọi quyết định.
